Цифровізація та її вплив на спосіб та якість життя

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.32782/2077-6594/2025.2/11

Ключові слова:

цифровізація, спосіб життя, якість життя, залежність від технологій, соціальна ізоляція, психічне здоров’я

Анотація

Мета дослідження – проаналізувати вплив цифровізації на спосіб та якість життя людей за результатами іноземних досліджень, встановити ключові позитивні та негативні наслідки для здоров’я та добробуту окремих людей та населення загалом.Матеріали та методи. Використовувалися бібліосемантичний метод і метод системного аналізу, матеріалами стали результати іноземних досліджень та методичні напрацювання з питань процесу цифровізації та його впливу на різні аспекти життєдіяльності людини, зокрема спосіб та якість життя.Результати. Результати іноземних досліджень демонструють, що цифрові технології трансформують соціальні, економічні та культурні аспекти життя, створюючи водночас нові можливості й виклики. Простежується значний вплив цифровізації на соціальний та ментальний складники здоров’я людини, які нерозривно пов’язані з фізичним здоров’ям. Аналіз опублікованих результатів досліджень продемонстрував, що використання цифрових ресурсів може як зменшувати соціальну ізоляцію, так і посилювати її, сприяючи розвитку тривожності та депресії. Тривале використання цифрових пристроїв пов’язують з порушеннями сну, зниженням фізичної активності, розвитком розладів опорно-рухового апарату та погіршенням якості життя. Вплив цифровізації залежить від соціально-економічного фактора, рівня цифрової грамотності, можливості контролю над використанням технологій. Позитивний вплив визначається можливістю застосування в організації надання послуг охорони здоров’я.Висновки. Надмірне використання гаджетів та онлайн-платформ може призводити до формування залежності, погіршення психічного здоров’я, соціальної ізоляції, зниження фізичної активності, розладів роботи організму. Молодь стає більш вразливою до негативного впливу цифрового середовища, тоді як старше покоління стикається з труднощами адаптації. Водночас цифрові засоби дозволяють покращити надання послуг охорони здоров’я, що є одним з факторів впливу на якість життя населення.

Посилання

Kondratenko N, Papp V, Romaniuk M, Ivanova O, Petrashko L. The role of digitalization in the development of regions and the use of their potential in terms of sustainable development. AmazInv. 2022;11(51):103–12. DOI: 10.34069/AI/2022.51.03.10.

Badri M, Alnuaimi A, Al Rashedi A, Yang G, Al Mazroui K, Al Hajeri M. Happiness in a Digital World – The Associations of Health, Family Life, and Digitalization Perceived Challenges – Path Model for Abu Dhabi. J Soc Sci. 2023;4(1):1–17. DOI: 10.46799/jss.v4i1.480.

Tátrai MJ, Szabó RZ. Digitalization, Quality of Life and Purchasing Power. TMP. 2020;16(02):97–102. DOI: 10.18096/TMP.2020.02.10.

Liu S, Lu Y, Wang D, He X, Ren W, Kong D, Luo Y. Impact of digital health literacy on health-related quality of life in Chinese community-dwelling older adults: the mediating effect of health-promoting lifestyle. Front Public Health. 2023;11:1200722. DOI: 10.3389/fpubh.2023.1200722.

Lin LY, Sidani JE, Shensa A, Radovic A, Miller E, Colditz JB, et al. Association between social media use and depression among U.S. young adults. Depress Anxiety. 2016;33(4):323–31. DOI: 10.1002/da.22466

Samaha M, Hawi NS. Relationships among smartphone addiction, stress, academic performance, and satisfaction with life. Comput Human Behav. 2016;57:321–5. DOI: 10.1016/j.chb.2015.12.045.

Ostovar S, Allahyar N, Aminpoor H, et al. Internet addiction and its psychosocial risks (depression, anxiety, stress and loneliness) among Iranian adolescents and young adults: a structural equation model in a cross-sectional study. Int J Ment Health Addict. 2016;14:257–67. DOI: 10.1007/s11469-015-9628-0.

Khalili-Mahani N, Smyrnova A, Kakinami L. To each stress its own screen: a cross-sectional survey of the patterns of stress and various screen uses in relation to self-admitted screen addiction. J Med Internet Res. 2019;21(4):e11485. DOI: 10.2196/11485.

Rifkin-Zybutz R, Turner N, Derges J, Bould H, Sedgewick F, Gooberman-Hill R, et al. Digital Technology Use and Mental Health Consultations: Survey of the Views and Experiences of Clinicians and Young People. JMIR Ment Health. 2023;10:e44064. DOI: 10.2196/44064.

Schwaiger E, Tahir R. Nomophobia and its predictors in undergraduate students of Lahore, Pakistan. Heliyon. 2020;6(9):e04837. DOI: 10.1016/j.heliyon.2020.e04837.

Twenge JM, Campbell WK. Associations between screen time and lower psychological well-being among children and adolescents: Evidence from a population-based study. Prev Med Rep. 2018;12:271–83. DOI: 10.1016/j.pmedr.2018.10.003.

Iqbal M, Saeed F, Qassim Bham S, Athar Khan M, Ahmed Sharif UH. Impact of mobile phone use on health, behavior and social interactions among children aged 2–12 years: Impact of mobile phone use on health, behavior and social interactions. PBMJ. 2022;5(7):218–22. DOI: 10.54393/pbmj.v5i7.646.

Olivares-Guido CM, Tafoya SA, Aburto-Arciniega MB, Guerrero-López B, Diaz-Olavarrieta C. Problematic Use of Smartphones and Social Media on Sleep Quality of High School Students in Mexico City. Int J Environ Res Public Health. 2024;21(9):1177. DOI: 10.3390/ijerph21091177.

Zhu W, Liu J, Lou H, Mu F, Li B. Influence of smartphone addiction on sleep quality of college students: The regulatory effect of physical exercise behavior. PLoS One. 2024;19(7):e0307162. DOI: 10.1371/journal.pone.0307162.

Giunchiglia F, Zeni M, Gobbi E, Bignotti E, Bison I. Mobile social media usage and academic performance. Comput Human Behav. 2018;82:177–85. DOI: 10.1016/j.chb.2017.12.041.

Kim SE, Kim JW, Jee YS. Relationship between smartphone addiction and physical activity in Chinese international students in Korea. J Behav Addict. 2015;4(3):200–5. DOI: 10.1556/2006.4.2015.028.

Al-Mohtaseb Z, Schachter S, Shen Lee B, Garlich J, Trattler W. The Relationship Between Dry Eye Disease and Digital Screen Use. Clin Ophthalmol. 2021;15:3811–3820. DOI: 10.2147/OPTH.S321591.

Kaur K, Gurnani B, Nayak S, Deori N, Kaur S, Jethani J, Singh D, Agarkar S, Hussaindeen JR, Sukhija J, Mishra D. Digital Eye Strain – A Comprehensive Review. Ophthalmol Ther. 2022;11(5):1655–1680. DOI: 10.1007/s40123-022-00540-9.

Eitivipart AC, Viriyarojanakul S, Redhead L. Musculoskeletal disorder and pain associated with smartphone use: A systematic review of biomechanical evidence. Hong Kong Physiother J. 2018;38(2):77–90. DOI: 10.1142/S1013702518300010.

Hanphitakphong P, Keeratisiroj O, Thawinchai N. Smartphone addiction and its association with upper body musculoskeletal symptoms among university students classified by age and gender. J Phys Ther Sci. 2021;33(5):394–400. DOI: 10.1589/jpts.33.394.

Damant J, Knapp M, Freddolino P, Lombard D. Effects of digital engagement on the quality of life of older people. Health Soc Care Community. 2017;25(6):1679–1703. DOI: 10.1111/hsc.12335.

Casanova G, Zaccaria D, Rolandi E, Guaita A. The Effect of Information and Communication Technology and Social Networking Site Use on Older People's Well-Being in Relation to Loneliness: Review of Experimental Studies. J Med Internet Res. 2021;23(3):e23588. DOI: 10.2196/23588.

Hollis C, Morriss R, Martin J, Amani S, Cotton R, Denis M, et al. Technological innovations in mental healthcare: harnessing the digital revolution. Br J Psychiatry. 2015;206(4):263–5. DOI: 10.1192/bjp.bp.113.142612.

Ong SW, Wong JV, Auguste BL, Logan AG, Nolan RP, Chan CT. Design and Development of a Digital Counseling Program for Chronic Kidney Disease. Can J Kidney Health Dis. 2022;9:20543581221103683. DOI: 10.1177/20543581221103683.

Wong JV, Yang GJ, Auguste BL, Ong SW, Logan AG, Chan CT, Nolan RP. Automated Digital Counseling Program (ODYSSEE-Kidney Health): A Pilot Study on Health-Related Quality of Life. Kidney360. 2023;4(10):1397–1406. DOI: 10.34067/KID.0000000000000229.

Lightfoot CJ, Wilkinson TJ, Hadjiconstantinou M, Graham-Brown M, Barratt J, Brough C, Burton JO, Hainsworth J, Johnson V, Martinez M, Nixon AC, Pursey V, Schreder S, Vadaszy N, Wilde L, Willingham F, Young HML, Yates T, Davies MJ, Smith AC. The Codevelopment of “My Kidneys & Me”: A Digital Self-management Program for People With Chronic Kidney Disease. J Med Internet Res. 2022;24(11):e39657. DOI: 10.2196/39657.

Brito ABVF, Franco JMFRB, Brito MF. Lifestyle and internet use: addiction and its correlations [Internet]. 2018 Dec. 20 [cited 2025 Feb. 14]. Available from: https://www.semanticscholar.org/paper/Lifestyle-and-internet-use%3A-addiction-and-its-Brito-Franco/f995a68a9d1e9d8a1f30e9a907ebaa7e488bd998?utm_source=direct_link.

Chatterjee A, Prinz A, Gerdes M, Martinez S. Digital Interventions on Healthy Lifestyle Management: Systematic Review. J Med Internet Res. 2021;23(11):e26931. DOI: 10.2196/26931.

Brych VV, Dudash HV, Bilak-Lukyanchuk VY, Dub MМ, Hutsol IY. Evaluation results of the use of modern internet sources by the students of vocational education institutions for the formation of health awareness. Wiad Lek. 2021;74(5):1061–1064.

Atorkey P, Paul C, Bonevski B, Wiggers J, Mitchell A, Byrnes E, Lecathelinais C, Tzelepis F. Uptake of Proactively Offered Online and Telephone Support Services Targeting Multiple Health Risk Behaviors Among Vocational Education Students: Process Evaluation of a Cluster Randomized Controlled Trial. J Med Internet Res. 2021;23(1):e19737. DOI: 10.2196/19737.

Atorkey P, Paul C, Wiggers J, Bonevski B, Mitchell A, Tzelepis F. Barriers and Facilitators to the Uptake of Online and Telephone Services Targeting Health Risk Behaviours among Vocational Education Students: A Qualitative Study. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(17):9336. DOI: 10.3390/ijerph18179336.

Monarque M, Sabetti J, Ferrari M. Digital interventions for substance use disorders in young people: rapid review. Subst Abuse Treat Prev Policy. 2023 Feb 17;18(1):13. DOI: 10.1186/s13011-023-00518-1. Erratum in: Subst Abuse Treat Prev Policy. 2023;18(1):22. DOI: 10.1186/s13011-023-00529-y.

Aneni K, Meyer J, Funaro MC, Pegram D, Umutoni FA, Gomati de la Vega I, Jiao MG, Fernandes CS, Onyeaka H, Baiden P, Camenga DR. A Systematic Review and Meta-Analysis Evaluating the Efficacy of Stand-Alone Digital Interventions to Prevent Substance Use Among Adolescents. Curr Addict Rep. 2023;10:378–395. DOI: 10.1007/s40429-023-00508-0.

Guertler D, Bläsing D, Moehring A, Meyer C, Brandt D, Schmidt H, Rehbein F, Neumann M, Dreißigacker A, Bischof A, Bischof G, Sürig S, Hohls L, Hagspiel M, Wurm S, Haug S, Rumpf HJ. App-Based Addiction Prevention at German Vocational Schools: Implementation and Reach for a Cluster-Randomized Controlled Trial. Prev Sci. 2024;25(5):849–860. DOI: 10.1007/s11121-024-01702-w.

Ezike C, Da Silva K. Technology-Based Interventions to Reduce Sugar-Sweetened Beverages among Adolescents: A Scoping Review. Int J Environ Res Public Health. 2023;20(23):7101. DOI: 10.3390/ijerph20237101.

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-06-30

Як цитувати

Чік, В., & Брич, В. (2025). Цифровізація та її вплив на спосіб та якість життя. Україна. Здоров’я нації, (2), 74–78. https://doi.org/10.32782/2077-6594/2025.2/11

Номер

Розділ

Громадське здоров’я